در توافق با آژانس انرژی اتمی، ایران بازی دیپلماتیک خود را پیش از شورای امنیت به آژانس انرژی اتمی برده است تا چالش هسته‌ای را به چارچوب قواعد، مقررات و هنجارهای سازمان انرژی اتمی بازگرداند و از سپردن سرنوشت این گوی آتشین به دستان اروپا و آمریکا که مطالبات فراهسته‌ای از ایران دارند، جلوگیری کند. یک بار این گوی آتشین در قالب برجام به دامان 1+5 افتاد که نتیجه آن را همگان می‌دانند.

به گزارش خبرآنلاین دکتر کیومرث اشتریان استاد دانشگاه تهران در روزنامه شرق نوشت: نظریه بازی‌ها این آموزه را دارد که افزایش شمار بازیگران در یک منازعه بین‌المللی حل‌وفصل آن را دشوار می‌کند. اروپا و آمریکا اکنون می‌پندارند در موضع قدرتند و در پی مطالبات حداکثری و عدم تمایل به حل مسئله‌. این رویکرد، فرضیه «حل‌نشدنی‌بودن اختلاف ایران و آمریکا» را حداقل در میان‌مدت تقویت می‌کند. در چنین مواردی، یک گزینه مهم برای طرفِ ضعیف‌تر کش‌دادن بازی یا به قاعده درآوردن آن است؛ هر قدر بتوانید از سر راه گله بوفالوهای وحشی کناره گیرید، غنیمت است. در این جنون سرکشِ «ترامپ-نتانیاهو»، تمدن سیاسی مغرب‌زمین آبستن جوهره‌ای از خودتخریبی است. ایران نیز از این ستون به آن ستون، طاس بازی خود را به بام فلک می‌اندازد و این‌چنین آینده بازی خود را به بساط ابهام می‌افکند؛ «سیاست‌ناگذاری» هم نوعی سیاست‌گذاری است، بنابراین گزینه ایران این است که از بازی در زمینی که مبهم یا فاقد چارچوب روشنی است، خودداری کند. در عوض این بازی را به درون یک چارچوب حقوقی یعنی همکاری با آژانس و پروتکل‌های مربوطه بکشاند. به‌عنوان یک تاکتیک، بازی ایران هوشمندانه است.

یک نکته منفی در تمرکز ایران بر آژانس این است که شما به تعهدات خود عمل می‌کنید اما در مقابل خبری از لغو یا تعلیق تحریم‌ها نیست.

آری درست است، اما مگر آمریکا و اروپا به تعهدات برجامی خود عمل کرده‌اند؟ به همین دلیل است که ایران نقد «تعویق تصمیم» را به نسیه «تعلیق تحریم» ترجیح داده است.

یک فرض این است که طرف‌های غربی می‌دانند که به‌کارگیری سازوکار ماشه سبب می‌شود تا ایران از پیمان منع گسترش موسوم به «ان‌پی‌تی» خارج شود. در چنین صورتی دست‌شان از چماق تهدید کوتاه می‌شود، پس خود نیز مایل‌اند که آن را به تأخیر بیندازند. به‌کارگیری سازوکار ماشه چیزی بیش از آنچه تا امروز با دست آورده‌اند، نصیب‌شان نخواهد کرد. سوز سهمگینی در ساز ماشه نمانده، چون تحریم‌های حداکثری آمریکا به سقف خود رسیده است، جنگ هم که یک بار انجام شده است و اگر تکرار شود، چیزی بیش از گذشته عایدشان نمی‌شود. ایران هم نشان داده است که با وجود آنکه از درگیری اجتناب می‌کند، می‌تواند آسیب‌های جدی به اقتصاد اسرائیل وارد کند. جنگ برای آمریکا و اسرائیل چندان هم کم‌هزینه نیست.

اروپا و آمریکا ابزار فشار «سازوکار ماشه» را دارند و ایران نیز «ابزار» خروج از پیمان را. ایران می‌تواند هرآینه عهد بشکند و بر سر پیمان نماند. ازاین‌رو باید بتواند این ابزار را هنگامی به کار گیرد که فایده آن بر هزینه‌اش بچربد. ایران اعلام کرده است که خواستار تولید بمب اتم نیست، بنابراین وجهی ندارد که فعالیت‌های خود را با خروج از «ان.‌پی‌تی» پنهان کند.

آشکار است که گروسی مأموریت خود را با بوالهوسی دنبال می‌کند و در پی دبیرکلی بر سازمان ملل است. همچنین آشکار است که شرافت حرفه‌ای خود را در تمهید مقدمات جنگ 12‌روزه زیر پا گذاشته است. اما همه اینها توجیه نمی‌شود که ما براساس ملاحظات و اولویت‌های خود سیاست‌های‌مان را پیش نبریم و پیش‌رسانه و پیش‌دستانه از پیمان منع گسترش خارج شویم.

17302

آخرین مقالات منتشر شده

کد خبر 2115010

خرید ارزان بلیط هواپیما از 900 ایرلاین رزرو ارزان 1.5 میلیون هتل در سراسر دنیا خرید آنلاین بلیط قطار با بهترین قیمت انواع تورهای مسافرتی، برای هر نوع سلیقه اخذ ویزای آنلاین 50 کشور در کوتاه‌ترین زمان صدور فوری انواع بیمه مسافرتی داخلی و خارجی

• جنگنده‌های اف-۳۵ آمریکا به دریای کارائیب رفتند

• عراقچی راهی قطر شد / پزشکیان هم می‌رود

• استاد دانشگاه تهران: سیاست "از این ستون به آن ستون" در برابر آژانس هسته ای، هوشمندانه است