تسبیحِ خاموشان در سپیده‌دم هستی

تسبیحِ خاموشان در سپیده‌دم هستی

نیمه‌شب‌های مکه، آن‌گاه که حرم در سکوتی آسمانی فرومی‌رود، پرندگانی آرام از تاریکی برمی‌خیزند و به‌سوی کعبه می‌آیند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری خبرآنلاین از آبادان، «دکتر مصطفی شاهرضایی»، استاد دانشگاه علوم پزشکی و از قرآن پژوهان، دلنوشته‌هایی با الهام از آیات قرآن، احادیث و ادعیه‌ی اهل بیت علیهم‌السلام نگاشته است.

در ادامه، بخش‌هایی از این دلنوشته‌ها را می‌خوانیم:

نیمه‌شب‌های مکه، آن‌گاه که حرم در سکوتی آسمانی فرومی‌رود، پرندگانی آرام از تاریکی برمی‌خیزند و به‌سوی کعبه می‌آیند. نه پروازشان آشوب دارد، نه صدایشان غوغا، ولی حضوری در خود دارند که جان را می‌لرزاند.اگر کسی نگوید، باور نمی‌کنی که در حال طواف‌اند؛ طوافی خاموش، آکنده از سکون، پر از یقین.

وقتی نخستین سپیده‌دم از افق سر برمی‌آورد، پرنده‌ها آرام می‌گیرند، و حرم باز به سکوت پیش از اذان فرومی‌رود. انگار سهم خویش را ادا کرده‌اند؛ نه با زبان، بلکه با حضورشان، با نظمشان، با خضوع بی‌چشمداشتشان.

در همان لحظات بود که از اعماق جانم برخاست: «یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ» (حدید، ۱). همۀ هستی در تسبیح است؛ نه به تشبیه، نه به مجاز، بلکه به حقیقت.

فقط پرندگان نبودند، از آن روز به بعد، چشمم به هزار نشانه باز شد: به نسیمی که در سحر می‌وزید؛ به نوری که بی‌هیاهو روی شیشه می‌افتاد؛ به زمزمۀ آرام برگ‌ها پیش از طلوع؛ و مهم‌تر از همه، به دل خودم که خاموش مانده بود.

در خانه‌مان، مجاور باغچه‌ای کوچک، هنوز آفتاب نیامده، صدای پرنده‌ها از دل تاریکی برمی‌خیزد، و من، خواب‌آلود، در حالی که هنوز نماز نخوانده‌ام، از خود شرمنده‌ام. چگونه اینان، بی‌عقل و زبان، تسبیح می‌گویند و من با عقل و زبان و اختیار، هنوز خاموشم؟

خداوند در سورۀ حج تمام هستی را در برابر ما صف می‌دهد: «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یَسْجُدُ لَهُ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الْأَرْضِ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ وَالنُّجُومُ وَالْجِبَالُ وَالشَّجَرُ وَالدَّوَابُّ وَکَثِیرٌ مِّنَ النَّاسِ ۖ وَکَثِیرٌ حَقَّ عَلَیْهِ الْعَذَابُ».خورشید، ماه، ستارگان، کوه‌ها، درختان، حیوانات، همه در حال سجده‌اند؛و آن‌گاه وقتی نوبت انسان می‌رسد، دیگر از اطلاق خبری نیست. نمی‌گوید:وَالنّاس، می‌گوید: «وَکَثِیرٌ مِّنَ النَّاسِ»؛ «و بسیاری از انسان‌ها»، نه همه.و بلافاصله: «وَ کَثِیرٌ حَقَّ عَلَیْهِ الْعَذَابُ»؛ و این، تلخ‌ترین قسمت ماجراست.

ما تنها موجودی هستیم که ممکن است از دایرۀ تسبیح بیرون بمانیم.آفرینش در حال خضوع است و انسان ممکن است در خواب غفلت باشد.

در تفسیر المیزان، علامه طباطبایی با دقتی نورانی می‌نویسد: «تسبیح هستی امری حقیقی است، جز انسان که چون مختار است، یا در صف تسبیح‌کنندگان است، یا در صف عذاب‌دیدگان». این اختیار، هم مایۀشرافت است و هم سرچشمۀ مسئولیت.

امام علی (ع) در خطبۀ اول نهج‌البلاغه، از آفرینش چنین یاد می‌کند: «کُلُّ شَیْءٍ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ، وَلَکِنْ لَا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ»؛ «همه‌چیز در حال تسبیح است، اما شما نمی‌فهمید». نه به‌خاطر نبودن تسبیح، بلکه به‌خاطر دور شدن گوش جان.

در دعای چهاردهم صحیفۀ سجادیه، امام از خدا می‌خواهد: «وَاجْعَلْ تَسْبِیحَکَ لَنَا وَقَارًا، وَ ذِکْرَکَ لَنَا شِفَاءً، وَ طَاعَتَکَ لَنَا غِنًی»؛ «تسبیحت را برای ما آرامش قرار ده، ذکرت را شفابخش و طاعتت را بی‌نیازی».

عارفان ما نیز این را فهمیده بودند. سعدی با زبان سوزناک و بینشی بیدار می‌نویسد:

تا کی آخر چو بنفشه سر غفلت در پیش؟

حیف باشد که تو در خوابی و نرگس بیدار

کوه و دریا و درختان همه در تسبیح‌اند

نه همه مستمعی فهم کنند این اسرار

بلبلان وقت گل آمد که بنالند از شوق

نه کم از بلبل مستی تو، بنال ای هشیار

و من می‌گویم: اگر پرندگان در سحرگاه، خورشید در طلوع صبح، برگ درآغوش باد، کوه در وقار خاموش و باران در تپش لحظۀ فرود، همه در حال تسبیح‌اند، من چگونه خاموش بمانم؟ اگر ستایشگری قانون حیات است،خاموشی نقضِ نظام هستی‌ است. تسبیح یعنی هماهنگی با جریان هستی؛ یعنی بودن در مدار نور؛ یعنی سکوتی که پر از خداست، سکوتی که حضور است، سکوتی که بیداری است.

خدایا، تو را می‌ستایند بی‌صدا، بی‌زبان، بی‌خواست. درختان، کوه‌ها، ابرها، ماهیان در قعر دریا، پرندگان سحرگاهی همه در مدار تسبیح‌اند، و من با همۀ عقل و اختیار از ایشان واپس مانده‌ام.

می‌خواهم در شبی که هنوز اذان نگفته و پرندگان، پیش از من، خاضعانه در تسبیح‌اند، ذکری در دلم برخیزد که نه از حفظ باشد، که از حضور باشد؛ ذکری که با آن نه‌فقط زبان، که نگاهم، قدمم، نفس‌کشیدنم، همه در صف تسبیح‌کنندگان قرار گیرد.

خدایا، مرا در شمار «وَکَثِیرٌ مِّنَ النَّاسِ» قرار ده، نه در زمرۀ آنانی که بر ایشان حقِ عذاب رفته؛ و اگر روزی مخلوقاتت، آسمان و زمین و کوه و ابر و درخت، در تسبیح‌ باشند، مگذار که من، بی‌صدا وخاموش، در صفِ غافلان بمانم.

کد خبر 2101988

    خرید ارزان بلیط هواپیما از 900 ایرلاین رزرو ارزان 1.5 میلیون هتل در سراسر دنیا خرید آنلاین بلیط قطار با بهترین قیمت انواع تورهای مسافرتی، برای هر نوع سلیقه اخذ ویزای آنلاین 50 کشور در کوتاه‌ترین زمان صدور فوری انواع بیمه مسافرتی داخلی و خارجی
  • تسبیحِ خاموشان در سپیده‌دم هستی

  • استقرار جایگاه سیار CNG رایگان با ظرفیت ۱۵۰۰ کیلوگرم در مرز خسروی

  • فرشاد ابراهیم‌پور به‌ عنوان رئیس هیأت عالی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی استان انتخاب شد

  • تعریف ۵۷ پروژه اولویت دار برای الیگودرز

  • سامانه هوشمند، کیفیت و ایمنی ساختمان‌ها را تضمین می‌کند