تصمیمات نظامی ترکیه درباره سوریه چیست؟

برخی از تحلیلگران سیاسی، به دیده تردید در مواضع دستگاه دیپلماسی آنکارا نگریسته و به این اشاره میکنند که مقامات دولت اردوغان، حاضر نیستند به طور واضح چیزی درباره رژیم صهیونیستی بگویند.
به گزارش مشرق، بیانیه اخیر وزارت امور خارجه ترکیه و اظهارات هاکان فیدان وزیر امور خارجه این کشور درباره سوریه، بازتابهای فراوانی در رسانهها داشت.
بیانیه مزبور به این اشاره کرده که اگر رژیم صهیونیستی بخواهد در سوریه دست به اقدام تجزیه طلبانه بزند، ترکیه حتماً مداخله خواهد کرد.
اما برخی از تحلیلگران سیاسی، به دیده تردید در مواضع دستگاه دیپلماسی آنکارا نگریسته و به این اشاره میکنند که مقامات دولت اردوغان، حاضر نیستند به طور واضح چیزی درباره رژیم صهیونیستی بگویند.
آنان میپرسند: منظور از مداخله دقیقاً چیست؟ آیا قرار است ترکیه در سوریه علیه اسرائیل بایستد یا فقط میخواهد به شبه نظامیان کُرد «قسد» حمله ور شود.
مقامات آنکارا به این سوالات پاسخ واضحی ندادهاند، اما در عین حال، تصمیم وزارت دفاع ترکیه درباره احتمال اعزام نیرو به سوریه نیز، در هالهای از ابهام است.
وزارت دفاع ترکیه اعلام کرده که احمد الشرع رئیس دولت انتقالی دمشق، به طور رسمی خواهان کمک و حمایت نظامی ترکیه شده است. اما کسی نمیداند که منظور از حمایت، اعزام نیروهای ویژه ترکیه به مناطق مختلف سوریه خواهد بود یا این مساله فقط دامنهای از ارسال تسلیحات و ادوات را دربرمی گیرد.
به همین خاطر، از دید کارشناسان سیاسی و دفاعی ترکیه، نوعی از ابهام در مواضع مقامات این کشور وجود دارد و شواهد نشان دهنده این است که دولت اردوغان، هنوز هم نمیخواهد به طور شفاف و قاطعانه درباره رژیم صهیونیستی چیزی بگوید.
منظور از مداخله چیست؟
احمد تاشگتیرن از تحلیلگران محافظه کار ترکیه نوشته است: «اخیراً هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با الکساندرا هیل وزیر امور خارجه السالوادور، هدف اسرائیل در سوریه را بیثباتی دانست و گروه شورشی دروزی الهجری را دست نشانده تل آویو دانست. او در ادامه به کردها و قسد نیز هشدار داد و گفت: به شما هشدار میدهیم که نگذارید هیچ گروهی برای تجزیه سوریه تلاش کند. ما مداخله خواهیم کرد. مشخص است که این سخنان فیدان، تنشها را در منطقه تشدید کرد. ولی مشخص نیست که آیا مداخله ترکیه به شکل نظامی است و آیا درگیری با اسرائیل را هم دربرمی گیرد یا نه».
تاشگتیرن در ادامه نوشته است: «دولت باغچلی به عنوان شریک سیاسی اردوغان، بارها اعلام کرده که اسرائیل، تهدیدی علیه ترکیه نیز هست. اما او نیز نمیگوید که برای رفع تهدید چه خواهیم کرد و چگونه اسرائیل متوقف خواهد شد».
رویکرد اغراقآمیز آکپارتی
رسانهها و روزنامه های نزدیک به حزب عدالت و توسعه، دارای رویکردی تبلیغاتی در قبال رژیم صهیونیستی هستند و چنین به نظر میرسد که این رویکرد، اهداف داخلی حزب و تبلیغات مورد پسند هواداران را تامین میکند.
به عنوان مثال، روزنامه ینی شفق از جراید اخوانیهای وابسته به حزب حاکم ترکیه، چنین تیتری به کار برده است: «فاز دوم در سوریه آغاز شد، ترکیه تفنگ بر روی میز گذاشت».
این تیتر ینی شفق درباره اعلام رسمی مواضع وزارت دفاع ترکیه است که سخنگوی این وزارتخانه اعلام کرده بود: دمشق به طور رسمی از ما کمک خواسته و ما نیز دریغ نمیکنیم.
یحیی بستان از تحلیلگران ینی شفق مینویسد: «مرحله جدیدی در سوریه آغاز شده و حالا ما در فاز نوینی هستیم که در آن، ترکیه حمایت نظامی مورد نیاز سوریه را ارائه خواهد داد. برای رسیدن به این مقطع، ترکیه مسیر دور و درازی را طی کرده که در آن، پس از سقوط نظام بعث سوریه، آنکارا سیاست محتاطانهای را در پیش گرفت و رویکرد خود را با آمریکا، اروپا و کشورهای منطقه هماهنگ کرد.
درهای دیپلماتیک برای مذاکره و توافق با دمشق به روی قسد یا نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) باز شد و در گامهای بعدی نیز با تلاش ترکیه، تحریمها علیه دمشق لغو شد و هیئت تحریر الشام از فهرست گروههای تروریستی کنار نهاده شد و بازرگانان سعودی برای سرمایه گذاری وارد سوریه شدند. در مرحله بعدی، دونالد ترامپ آشکارا اعلام کرد که کلید سوریه، در دست ترکیه است. حتی وقتی که نتانیاهو از افزایش نفوذ ترکیه در سوریه گلایه کرد، این دونالد ترامپ بود که او را به آرامش دعوت کرد. با این حال او به سوریه حمله کرد و حالا دمشق نیز به طور طبیعی از ترکیه کمک خواسته است».
تحلیلگر ینی شفق تلاش کرده تا وانمود کند که کل رویدادها و تحولات پرونده سوریه، تماماً تحت اراده و هدایت اردوغان بوده است.
بستان در ادامه نوشته است: «تنها سه روز پس از آنکه ۳۰ عضو پ.ک.ک سلاحهای خود را سوزاندند، اسرائیل در سویدا آشوب به پا کرد. این اقدام، باعث شد که قسد نیز پس از حمایت اسرائیل از خودمختاری دروزی، به طمع بیفتد. اما آمریکا به آنها هشدار داده و اعلام کرده که برای ادغام در ارتش سوریه، تنها دو ماه فرصت دارند. در این سوی میدان نیز، ترکیه آشکارا تفنگ روی میز گذاشته و در مورد ضرورت حفظ تمامیت ارضی سوریه، هشدار میدهد. این هفته یک هیئت بزرگ سوری به ترکیه آمد و از نزدیک محصولات صنایع دفاعی ترکیه را بررسی کرد. قرار است فعالیتهای آموزشی و مشاورهای در پایگاههای ارتش سوریه توسط فرماندهان ترکیهای، انجام شود».
نگاه محتاطانه ترکیه به اسرائیل
برخی از تحلیلگران امنیتی ترکیه معتقدند که رژیم صهیونیستی، تحت شرایط خاصی، میتواند علاوه بر سوریه، ترکیه را نیز ناامن کند. چرا که به دنبال یک هژمونی نسبی است و نمیتواند رشد نفوذ ترکیه در سرزمین سوریه را تحمل کند.
مصطفی یتیم از تحلیلگران پایگاه اینترنتی فوکس کلاپ درباره این موضوع نوشته است: «حضور ترکیه در بخش شمالی سوریه مهم است. اما همزمان با حضور ترکیه و اثرگذاری این کشور در تحولات سوریه، اسرائیل نیز برای تثبیت هژمونی منطقهای اقداماتی انجام داده و نه تنها قصد رفتن از جولان را ندارد، بلکه در سویدا نیز به دنبال افزایش نفوذ است. افزایش نفوذ در سوریه، رازی مهم برای حفظ هژمونی منطقهای اسرائیل است و این همان نقطهای است که میتواند بین اسرائیل و ترکیه، تنش ایجاد کند.
مصطفی یتیم در ادامه به گذرگاه داود و تلاش رژیم صهیونیستی برای ارتباط با قسد اشاره کرده و میگوید: «اسرائیل قصد دارد برخی تجربیات خود در لبنان را، در سوریه نیز تکرار کند و به دنبال مسائل قومی و فرقهای باشد».
در همین حال، این تحلیلگر ترکیه و بسیاری دیگر از ناظران سیاسی، بر این باورند که آنکارا در تعیین خط مشی و استراتژی نهایی خود در برابر رژیم صهیونیستی، استقلال عمل کاملی به نمایش نگذاشته و اردوغان امیدوار است که به واسطه رهنمودهای تام باراک سفیر ویژه ترامپ در سوریه، نتانیاهو رفته رفته فشار بر الشرع و تیم او را بردارد.