دانشگاه‌ها باید استقلال مالی داشته باشند تا در تراز جهانی عمل کنند
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، دکتر محمدحسین امید با بیان این که برای حمایت‌های مالی از دانشجویان باید یک نهاد مستقل تأسیس شود گفت: تامین امکانات رفاهی در دانشگاه، به دغدغه اصلی دانشگاه‌ها تبدیل شده و این موضوع دانشگاه‌ها را از مأموریت و وظیفه اصلی آنها که آموزش، پژوهش، فناوری و کارآفرینی است، دور کرده است.
دکتر امید افزود:چند دهه است که دانشگاه‌ها در مسیری قرار گرفته‌اند که مسیر تولید علم و دانش را با چالش مواجه کرده است و اگر به همین شیوه ادامه پیدا کند، وضعیت بهبود پیدا نخواهد کرد. در این چند دهه، دو وظیفه بر عهده دانشگاه‌ها گذاشته شده است که با وظیفه ذاتی دانشگاه‌ها، که تولید علم است، سنخیتی ندارد. برای مثال، دولت خواسته در یک منطقه توسعه ایجاد کند، ساده‌ترین کار اعطای مجوز تأسیس یک دانشگاه در آن منطقه و شهر بوده است. در نتیجه گسترش بی‌رویه آموزش عالی که بدون افزایش اعتبارات لازم بود. تعداد دانشگاه‌هایی که از این اعتبار استفاده می‌کردند افزایش یافته و این رقم تقربیا دو برابر شده؛ در حالی‌که این افزایش، هیچ تغییری در افزایش سهم علم و فناوری ایجاد نکرده است.»
سرپرست دانشگاه تهران گفت: نقش دیگری که به دانشگاه‌ها داده شده، نقش نهادی حمایتی است؛ یعنی دانشگاه‌ها مأموریت یافته‌اند مشکلات مالی مردم را برطرف کنند. در حالی‌که ۸۵ درصد دانشجویان کشور، تمام هزینه‌های تحصیل خود را خود می‌پردازند، ۱۵ درصد از دانشجویان، هم صفر تا صد هزینه‌هایشان را باید دولت و دانشگاه‌ها بپردازند. این موضوع باعث شده است که در تمام این سال‌ها، منابع درآمدی سایر حوزه‌ها به سمت حوزه‌های دانشجویی سوق پیدا کند؛ چرا که این‌کار بر عهده دانشگاه گذاشته شده است؛ درواقع دانشجو نیازمند حمایت بوده و دولت هم نمی‌توانسته به دانشجو‌ها کمک کند و این نقش حمایت‌گر را به دانشگاه داده است.
دکتر امید با اشاره به بودجه برخی دانشگاه‌های کشورهای منطقه، گفت: برای برخی از این دانشگاه‌ها که کمتر از بیست سال سابقه دارند، آرزو بود که روزی بتوانند به لحاظ علمی به دانشگاه تهران برسند؛ اما امروز از ما پیشی گرفته‌اند. دلیل این موضوع، بودجه آنهاست؛ بودجه برخی از این دانشگاه‌ها حتی از بودجه وزارت علوم ما هم بیشتر است؛ بنابراین با این بودجه‌ها ما نمی‌توانیم در زمینه علمی، توسعه واقعی و قابل رقابت داشته باشیم و توسعه هم امکان‌پذیر نیست.
سرپرست دانشگاه تهران با تاکید بر اینکه باید دانشگاه‌ها را از یک نهاد حمایت‌گر مالی خارج کرده و اجازه بدهیم فعالیت علمی و پژوهشی خود را داشته باشند، گفت: در دهه ۹۰ ما طرحی ارائه کردیم که در یک دوره کوتاه ۴ ساله، بتوان با ایجاد یک صندوق و سازمان، به دانشجویان خدمات رفاهی ارائه داد تا وظیفه خدمات‌رسانی و رفاهی از دوش دانشگاه‌ها برداشته شود و دانشگاه این اختیار و امکان را داشته باشد که کمک‌های بلاعوض را به‌صورت تسهیلات در اختیار دانشجویان قرار دهد، ولی متأسفانه به دلایلی، این طرح که ابتدا مورد موافقت قرار گرفته بود، اجرایی نشد.
وی با اعلام آمادگی دانشگاه تهران برای اجرای این طرح، گفت: ما در دانشگاه تهران دو مسیر را دنبال خواهیم کرد: الان بحث ناترازی مطرح است؛ ما هم یک ناترازی در آموزش عالی داریم و یک ناترازی در دانشگاه‌های بزرگ و سطح یک. ناترازی در آموزش عالی برعکس دانشگاه‌هاست؛ یعنی در وزارت علوم برای پذیرش پنج میلیون دانشجو ظرفیت ایجاد کرده‌اند، اما یک ناترازی هم در داخل دانشگاه‌ها مثل دانشگاه تهران داریم؛ چراکه ظرفیت ما یک عدد خاص است که توان ما برای کمک‌های حمایتی است و آن عددی که باید تأمین کنیم، یک عدد بزرگ‌تر است.
سرپرست دانشگاه تهران گفت: از سال آینده پذیریش دانشجوی نوبت دوم در دانشگاه متوقف می‌شود؛ چرا که دانشجوی نوبت دوم هزینه‌هایش چند برابر شهریه‌ای است که می‌پردازد و در حالی که قرار بود دانشجوی نوبت دوم هیچگونه حمایت تعرفه‌ای یا تسهیلات نداشته باشد، در حال حاضر ما مجبوریم به دانشجویان نوبت دوم نیز مانند دانشجویان دیگر خدمات رفاهی ارائه بدهیم و شهریه پرداختی این دانشجویان، از یارانه غذایی که به این دانشجویان می‌دهیم کمتر است و این با هیچ منطقی سازگار نیست.
وی در پایان با بیان اینکه بیشتر مشکلات دانشجویی در ده سال اخیر تقربیا چالش‌های ثابت و تکرار شونده مثل تغذیه، اسکان و وام دانشجویی است، گفت: «این موضوعات بار‌ها از سوی معاونان دانشجویی مطرح شده است و در خصوص مطالبات و دغدغه‌های دانشجویی، معاونان دانشجویی در خط مقدم چالش‌های دانشگاه هستند؛ بنابراین با توجه به برگزاری جلسات متعدد در این باره باید تلاش شود تا نتایج این جلسات در مراجع تصمیم‌گیری مورد توجه قرار گیرد و نقطه نظرات معاونان دانشجویی در تصمیم‌گیری مدیران در سطح وزارت مدنظر قرار بگیرد.