توصیه‌های تغذیه‌ای روز‌های تابستان
به گزارش خبرگزاری صداوسیما استان خوزستان، دکتر آناهیتا منصوری اظهار داشت: در فصل تابستان و با وجود افزایش دمای بالای ۵۰ درجه سانتی‌گراد در استان، تأمین آب مورد نیاز بدن، جلوگیری از کم‌آبی و گرمازدگی بسیار حائز اهمیت است.
وی با تاکید بر اینکه تعریق یک مکانیسم طبیعی بدن برای حفظ دمای مرکزی است، افزود: هنگام تعریق، مقادیر زیادی آب و الکترولیت از بدن دفع می‌شود. بنابراین، برای جبران این مایعات و الکترولیت‌های از دست رفته و برای پیشگیری از گرمازدگی باید نکات مهم در این زمینه را رعایت نمود.
دکتر منصوری در تشریح راهکار‌های مقابله با تعریق بیش از حد و گرمازدگی گفت: پرهیز از قرار گرفتن در محیط‌های گرم و فعالیت در ساعات اوج گرما (به‌ویژه ظهر) از اهمیت بالایی در این شرایط برخوردار است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز توصیه کرد: باید کار‌های ضروری در ساعات ابتدایی روز یا غروب که هوا خنک‌تر است، انجام گردد تا از تعریق زیاد جلوگیری شود، چون در صورت تعریق بیش از حد، جبران مایعات از دست رفته، دشوار است.
دکتر منصوری درباره توصیه‌های عمومی برای تامین مایعات و حفظ خنکی بدن، تاکید کرد: همراه داشتن آب کافی و نوشیدنی‌های رقیق مانند شربت آبلیمو هنگام خروج از منزل ضروری است. همچنین، استفاده از کلاه آفتابی، عینک، دستکش و کرم‌های ضد آفتاب در این روز‌های گرم اکیدا توصیه می‌شود.
وی افزود: مایعات لازم را به طور منظم مصرف کنید. این موضوع به‌ویژه در سنین بالا که حس تشنگی کمتر دریافت می‌شود، اهمیت بیشتری دارد.
این متخصص تغذیه در ادامه، به نشانه‌های کم‌آبی بدن و اهمیت توجه به رنگ ادرار اشاره کرد و گفت: اگر رنگ ادرار تیره باشد، نشان‌دهنده مصرف ناکافی مایعات است. رنگ سفید یا زرد بسیار کمرنگ، علامت تامین کافی آب مورد نیاز بدن می‌باشد. همچنین، کم بودن میزان ادرار نیز نشانه‌ای از دریافت کم مایعات است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
دکتر منصوری با اشاره به اهمیت مصرف میوه، سبزیجات و غذا‌های سبک در تابستان خاطرنشان کرد: در فصل تابستان به دلیل گرمای زیاد، بدن از طریق مصرف مناسب میوه‌ها، مایعات و سبزیجات می‌تواند آب کافی و ویتامین‌های موردنیاز را تامین کند.
وی توضیح داد: گرما و از دست دادن مایعات، مکانیسم بی‌اشت‌هایی را در بدن فعال می‌کند؛ خوردن غذا باعث تحریک متابولیسم و تولید گرما شده و بدن برای جلوگیری از گرمای اضافی، اشتهای فرد را کاهش می‌دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز اظهار داشت: در این فصل، افراد کمتر تمایل به مصرف غذا‌های سرخ شده و سنگین دارند و بهتر است از سالاد‌های سبک و خنک، لبنیات کم‌چرب، حبوبات، ماهی و تخم‌مرغ آب‌پز استفاده شود که هضم آسان‌تری دارند و مواد مغذی لازم را تامین می‌کنند.
این متخصص تغذیه در ادامه به اهمیت مصرف میوه‌ها و سبزیجات آبدار و تامین پتاسیم اشاره کرد و گفت: مصرف میوه‌ها و سبزیجات آبدار مانند خیار، کاهو، هندوانه، انگور و طالبی برای تامین آب بدن و همچنین موز و گوجه که سرشار از پتاسیم هستند، برای جبران پتاسیم از دست رفته در اثر تعریق، بسیار مفید است و تهیه سالاد‌های سبک مانند سالاد شیرازی با آبلیمو نیز می‌تواند در جهت پیشگیری از عوارض گرمازدگی کمک‌کننده باشد.
دکتر منصوری درباره مصرف نوشیدنی‌های بسیار سرد و یخ‌زده در روز‌های گرم تابستان هشدار داد و گفت: با وجود اینکه در تابستان میل به نوشیدن آب خیلی سرد و یخ‌زده زیاد است، اما مصرف این نوشیدنی‌ها می‌تواند شوک بزرگی به دستگاه گوارش وارد کند. بنابراین، توصیه می‌شود مصرف مایعات یخ‌زده و خیلی سرد را با مایعات خنک جایگزین کنید.
وی برای ایجاد حس خنکی در بدن، مصرف میوه‌هایی مانند فالوده طالبی، هندوانه و عرقیجاتی مانند عرق نسترن، بیدمشک و کاسنی را توصیه کرد و افزود: همچنین مصرف شربت نعنا، شربت لیمو و دوغ بدون نمک یا کم‌نمک می‌تواند به تامین مایعات و مواد معدنی از دست رفته بدن کمک کند.
متخصص تغذیه اظهار داشت: در زمان قطعی برق، افراد مایعات خنک بیشتری مصرف کنند و برای کودکان بستنی در فریزر داشته باشند تا از گرمازدگی جلوگیری شود.
دکتر منصوری همچنین به مراقبت از گروه‌های حساس مانند سالمندان، کودکان، مادران باردار و بیماران قلبی و کلیوی در روز‌های گرم تابستان تاکید کرد و افزود: کودکان به دلیل فعالیت بیشتر و مایعات بدنی کمتر و سالمندان به دلیل کندتر شدن فعالیت‌های بدن، بیشتر در معرض خطر کم‌آبی هستند و نیاز به توجه ویژه‌ای دارند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در خصوص مصرف نمک، یادآور شد: میزان استاندارد مصرف نمک کمتر از یک قاشق چای‌خوری در روز است. مصرف زیاد نمک خطراتی مانند افزایش فشار خون، بروز مشکلات کلیوی و انواع سرطان‌ها را به دنبال دارد.
وی افزود: سالمندان در این روز‌ها باید بر تحرک کافی، پیاده‌روی مستمر و مصرف فراوان مایعات (حدود ۹ لیوان آب روزانه برای افراد با قد و وزن مناسب) اهمیت دهند.
دکتر منصوری همچنین مصرف غذا‌های رقیق، میوه و سبزیجات فراوان (مانند گوجه، خیار، بامیه، کدو، فلفل دلمه، قارچ) و تخمه آفتابگردان به دلیل فیبر بالا را در این روز‌ها مفید دانست و پیشنهاد داد: می‌توان آب را با چند قطره آبلیموی تازه، خیار، توت فرنگی، یا اسانس میوه‌های دلخواه خود و بدون افزودن شکر طعم‌دار کرد، همچنین اضافه کردن کمی عرق نعنا یا گلاب نیز می‌تواند طعم آب را دلپذیرتر کند.
این متخصص تغذیه در مورد نوشیدن چای و قهوه خاطرنشان کرد: چای و قهوه به دلیل داشتن کافئین، ادرارآور هستند، بنابراین توصیه می‌شود در صورت عدم تمایل به مصرف آب، چای رقیق و کمرنگ با چند قطره لیمو مصرف شود که جبران‌کننده مایعات بدن باشد.
وی به ورزشکاران و افرادی که در فضای باز فعالیت می‌کنند، توصیه کرد: هرگز در دمای بالا اقدام به ورزش نکنید و فعالیت خود را به ساعات پایانی روز یا صبح خیلی زود موکول کنید. همچنین، بهتر است در فضا‌های بسته و دارای تهویه مناسب ورزش کنید و شدت ورزش خود را در هوای گرم افزایش ندهید تا از سلامت خود محافظت نمایید.
دکتر منصوری در پایان، بر اهمیت نگهداری مواد غذایی در یخچال تاکید کرد و گفت: با توجه به دمای بالای هوا و امکان رشد میکروب‌ها، باقی‌مانده غذا را حتماً در یخچال نگهداری و از میل کردن غذا در بیرون از خانه و مکان‌هایی که از بهداشت آن اطمینان ندارید، خودداری کنید.