به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقای هاشم کارگر معاون وزیر کشور و رئیس سازمان ثبت احوال با حضور در برنامه «صف اول» به پرسش ها درباره برنامه ها و اقدامات این سازمان پاسخ داد. متن کامل این برنامه به شرح زیر است:

سوال: آقای دکتر این سازمان ثبت احوال جزء سازمان‌های بسیار پر متقاضی است همه ما یک جوری با شما در واقع یه کاری داریم در طول زندگیمان اول از وظایف این سازمان بفرمایید که وظایف شما دقیقاً چیست و بعد برویم سراغ سوالاتی که دونه به دونه‌اش را ما از صحبت‌های مردم و تقاضا‌های مردم احصاء کرده‌ایم؟

کارگر: همانطور که فرمودید سازمان ثبت احوال جزء سازمان‌های قدیمی است که عمر آن بیش از یکصد سال است در کشور و از آن سازمان‌هایی است که همه مردم در طول زندگی‌شان با آن سر و کار دارند به نوعی از بدو تولد هر فرد تا بعد از مرگ آن فرد هم سازمان ثبت احوال در خدمت مردم هست و ارائه خدمت می‌دهد وظیفه اصلی سازمان ثبت احوال ثبت ۴ واقعه حیاتی ولادت، مرگ و ازدواج و طلاق همچنین صدور مدارک هویتی حفظ و صیانت از اطلاعات هویتی مردم است و کلیه خدماتی که بر این بستر به مردم عزیزمان تقدیم می‌کنیم.

سوال: آقای دکتر در یک سال اخیر به هر حال ما تحولات خیلی زیادی را داشتیم به هر حال شما خیلی برنامه‌ریزی‌هایی کردید که کار مردم تسهیل شود از این برنامه‌ریزی‌ها بفرمایید در یک سال اخیر چه کار‌هایی کردید که این فرایندی که فرمودید برای مردم راحت‌تر شود؟

کارگر: ما چشم اندازی که برای سازمان ثبت احوال پیش بینی کردیم یک سازمان هوشمند ثبت احوال است بنابراین تمام برنامه‌ها و کار‌ها و سیاستگذاری‌هایی که داریم در راستای تحقق این چشم انداز‌ها است در طول یک سال اخیر و با شروع دولت چهاردهم با سیاستگذاری‌هایی که دولت چهاردهم داشته وزیر محترم کشور این سیاست‌های لازم را برای وزارت کشور ترسیم کرده‌اند ما سعی کردیم فرصت بدهیم به این امر ما در طول این یک سال بستر‌های خوبی را برای هوشمندسازی سازمان و ارائه خدمات به صورت الکترونیک داشتیم به عنوان مثال ما در حوزه احراز هویت سامانه هدا که هویت دیجیتال ایرانیان هست را آماده کردیم و پیاده سازی کردیم این سامانه بسیار مهم است علاوه بر اینکه کمک می‌کند احراز هویت دقیق هم‌وطنان عزیزمان در دریافت خدماتشان از دستگاه‌های دیگر به درستی انجام شود و با اطمینان خاطر خدمت خودشان را بگیرند یکی از کار‌های بسیار مهمی که انجام می‌دهد این است که احراز هویت بر بستر این سامانه به صورت غیر حضوری است، نکته بعد این است که تا قبل از این سامانه در دریافت خدمات مردم استعلام‌هایی که از سازمان ثبت احوال می‌شد گاهاً ما مجبور بودیم که اطلاعات هویتی را به دستگاه‌های گوناگون ارسال کنیم این سامانه کمک می‌کند که این کار انجام نشود و هر اطلاعاتی از هویتی فرد می‌خواهیم به دستگاهی که خدمت می‌خواهد بدهد ارسال کنیم با تایید خود فرد باشد.

سوال: یعنی به چه صورت است این فرایندش؟

کارگر: یعنی به عنوان مثال اگر شخصی به دستگاهی مراجعه می‌کند برای اینکه خدمت بگیرد آنجا اولین مرحله این است که باید احراز هویت شود احراز هویت در سه سطح انجام می‌شود بستگی به خدمتی که دارد می‌گیرد هر چقدر خدمت سطحش پایین‌تر باشد از یک احراز هویت راحت‌تری استفاده می‌کند.

سوال: مثلاً؟

کارگر: به عنوان مثال کسی که می‌خواهد یک خدمت ساده در یک دستگاهی فرض کنید آموزش و پرورش می‌خواهد مراجعه کند برای ثبت نام فرزند خودش یا خدمتی می‌خواهد بگیرد شاید این نیاز نباشد، چون منجر به یک قرارداد و یک کار اقتصادی یا یک معامله نخواهد شد این شاید نیاز نباشد که سطح ۳ ما که یک احراز هویت زنده سنجی است آنجا انجام شود این بر اساس آن تفاهمی است که ما با آن دستگاه مربوطه می‌کنیم و نوع خدمت، ولی مثلاً فردی بخواهد مراجعه کند برای اینکه ماشین ثبت نام کند مثلاً در ایران خودرو آنجا منجر می‌شود به یک عقد قراردادی آنجا شاید لازم باشد که از سطح ۳ ما که بحث زنده سنجی فرد است در عین حال ما چیزی که به این سامانه وصل کردیم بحث امضای دیجیتال است یعنی حتی فرد می‌تواند با امضای دیجیتال بدون اینکه حاضر شود در آن محل قرارداد خودش را امضا کند و این امضا به تایید سازمان ثبت احوال رسیده این هم یکی از کار‌هایی است که ما در این یک سال کردیم.

سوال: این سامانه هدی موازی کاری نمی‌شود با بعضی از سامانه‌های شبیه به این مثلاً سامانه املاک و اسکان بعضی از سامانه‌های ثبت احوال بعضی از سامانه‌های سازمان اسناد برای قوه قضاییه اینها هم یک همچین کار‌هایی را انجام می‌دهند؟

کارگر: شما مستحضر هستید اصلاً احراز هویت بر عهده سازمان ثبت احوال است هیچ دستگاه دیگری در حوزه احراز هویت ورودی ندارد یعنی ما کار موازی در کشور نداریم که بخواهیم مثلاً سامانه املاک و اسکان رسالت خودش را دارد حتی اگر بخواهد احراز هویتی آنجا رخ بدهد باید مبتنی بر سرویس‌هایی باشد که سازمان ثبت احوال می‌دهد در سازمان ثبت اسناد و املاک هم همینطور.

سوال:، چون یک کد پستی آنجا وارد می‌کنند و شروع می‌شود به احراز هویت؟

کارگر: احراز هویت بر اساس سرویس‌هایی است که سازمان ثبت احوال می‌دهد عرض کردم در گذشته سرویس‌ها سرویس‌های استعلامی بود سامانه هدی دیگه چنین خاصیتی ندارد این کمک می‌کند که کمترین اطلاعات از فرد در دستگاه‌ها رسوب کند و وجود داشته باشد خدای ناکرده سو استفاده‌ای رخ ندهد هموطنان عزیزمان با خیال راحت کارهایشان را انجام بدهند اگر خدای ناکرده مفسده‌ای وجود داشته جلوی آن را بگیرد عرض کردم نکته مهمش این است که خود فرد با اختیار خودش اطلاعات را در اختیار دستگاه‌ها می‌گذارد این نکته بسیار مهمی است که مد نظر است یکی از کار‌های دیگری که در یک سال گذشته انجام شد در راستای همین بحث هوشمندسازی سازمان ثبت احوال بحث پیاده‌سازی گواهی‌های الکترونیک ولادت بود مستحضر هستید تا قبل از این امر وقتی فرزندی به دنیا می‌آمد باید گواهی ولادت را از بیمارستان می‌گرفتند حضوری به ثبت احوال مراجعه می‌کردند آنجا گواهی را ارائه می‌دادند و بعد مراحلش طی می‌شد نام را تعیین می‌کردند بعد شناسنامه را دریافت می‌کردند با هماهنگی که با وزارت بهداشت کردیم این گواهی‌ها به صورت الکترونیک شد.

سوال: دیگه نیاز نیست که پدر برود ثبت احوال؟

کارگر: نه دیگر نیاز نیست مراجعه کند و یک امر به هم پیوسته است یعنی ما علاوه بر اینکه گواهی الکترونیک ولادت از طریق وزارت بهداشت برای سازمان ثبت احوال ارسال می‌شود مرحله بعدی که انجام دادیم الان دارد کار خودش را طی می‌کند این است که نام فرزند هم به صورت غیر حضوری تعیین شود دیگر نیازی نباشد که در سازمان ثبت احوال حضور پیدا کنند که ما یک سامانه تعاملی نام داریم نام را آنجا تعیین می‌کنند بعد وارد می‌کنند درخواستشان ارسال می‌شود سازمان به آن رسیدگی می‌کند چنانچه نام مورد تایید باشد شناسنامه صادر می‌شود و برای خانواده ارسال می‌شود.

سوال: یعنی اینطوری پدر و مادر می‌توانند هر دو نفر پای سیستم باشند و لحظه شیرینی که ثبت می‌شود نام فرزندشان را با همدیگر تجربه کنند؟

کارگر: دقیقاً برای همین ما اسمش را گذاشته‌ایم سامانه تعاملی و این اتفاق ادامه دارد یعنی می‌خواهیم رفت و آمد مخصوصاً بحث مبارک ولادت است و فرزند است با طیب خاطر بتوانند کارهایشان را بکنند و دیگر دغدغه‌ای نداشته باشند این یکی دیگر از کار‌هایی بود که ما در حوزه سازمان ثبت احوال کردیم یک کار بسیار خوبی که شاید عمرش به چهل و خورده‌ای سال می‌انجامد این بود که در طول بیش از چهار دهه اخیر برخی از افراد بودند که ممنوع الخدمات شده بودند که این مطابق قانون هم نبود حالا در یک زمان‌هایی ایجاب می‌کرده بنا بر تصمیماتی که گرفته می‌شده در خارج از سازمان ثبت احوال یا احکامی که توسط محاکم قضایی صادر می‌شده فرد ممنوع الخدمات می‌شده ما بهش ورود کردیم یعنی برای اولین بار بهش ورود کردیم با همکاری که با دستگاه قضایی من اینجا جا دارد تشکر کنم از ریاست محترم قوه قضاییه که عنایت ویژه‌ای به این موضوع داشتند با همکاری دستگاه قضایی ۲۳۰ هزار کد ملی ممنوع الخدمات را با همکاری دستگاه قضایی و دستگاه‌های امنیتی و سایر کار‌هایی که انجام شد ما اینها را رفع ممنوعیت کردیم.

سوال: چطوری یعنی استعلاماتشان تغییر کرده این رفع ممنوعیت چطوری اتفاق افتاده؟

کارگر: این بود که وقتی فرد ممنوع الخدمات می‌شد دیگه این فرد هرگاه مراجعه می‌کرد و می‌خواست خدمتی مبتنی بر اطلاعات هویتی خودش که استعلام از سازمان ثبت احوال می‌شد دیگه نمی‌توانست خدمتی بگیرد عرض کردم برخی از اینها بر اساس احکام قضایی بود اینها توسط خود محاکم رفع ممنوعیت شد برخی‌ها بنا به ملاحظات امنیتی و … بود آن هم همراهی کردیم، چون فقط خود فرد که ممنوع الخدمات نمی‌شد خانواده و تمام کسانی که با این به نوعی ارتباط داشتند و می‌خواستند کاری را در اجتماع انجام بدهند دچار گرفتاری می‌شدند.

سوال: اصلاً یک سری از این گرفتاری‌ها در مورد همان انحصار وراثت‌ها مثلاً پدر و مادر به رحمت خدا رفته بودند کار قفل می‌شد؟

کارگر: بله کار کاملاً قفل می‌شد این کار بسیار بزرگی بود و می‌توانیم بگوییم یک کار متحورانه بود که توسط سازمان ثبت احوال عرض می‌کنم بعد از چهار دهه شاید این اتفاق افتاد.

سوال: چقدر خدمت گرفتند مردمی که این اتفاق افتاد برایشان؟

کارگر: ۲۳۰ هزار نفر که ممنوع الخدمات بودند رفع ممنوعیت شد دیگه اینها به راحتی می‌توانند خدمات گوناگون خودشان را بگیرند و افرادی که مرتبط با این افراد بودند یکی دیگر از اتفاقاتی که افتاد ما در حوزه ناسنامه یک ورودی کردیم به هر حال با توجه به عرض کردم فناوری‌های جدید و بستر‌هایی که در سازمان ثبت احوال ایجاد شده به سمت شناسنامه الکترونیک حرکت کردیم که این شناسنامه الکترونیک جایگزین شناسنامه‌های فیزیکی می‌شود این هم مزایای گوناگونی دارد الحمدالله این کار در دولت مورد تصویب قرار گرفت در وزارت اقتصاد و دارایی که به هر حال کمیته‌ای است ناظر بر اسناد گوناگونی که در کشور است آنجا هم مورد تایید قرار گرفت ما شناسنامه الکترونیک را ایجاد کردیم الان دارد مراحل خودش را طی می‌کند که ما انشاالله با نوزاد این کار را کنیم پیرو آن تصمیمی که در گواهی ولادت شده بود دیگه شناسنامه هم به صورت الکترونیک ارسال کنیم دیگه نیازی نباشد که حتی شناسنامه فیزیک را ارسال کنیم دم منزل.

سوال: یعنی دیگه اصلاً ما یک شناسنامه الکترونیک داشته باشیم؟

کارگر: بله یک شناسنامه الکترونیک داشته باشیم و این را می‌توانید همه جا استفاده کنید و سیستم‌های اصالت سنجی هم روی آن گذاشته‌اید مزایای گوناگونی دارد علاوه بر اینکه جلوگیری می‌کند از جعل جلوگیری می‌کند از سو استفاده دیگران هر تغییری در مشخصات فرد شود یک شناسنامه جایگزین آن می‌شود و شناسنامه قبلی باطل می‌شود به راحتی در دسترس است.

سوال: چطوری می‌شود من یکم انتزاعی دارم بهش نگاه می‌کنم؟

کارگر: بله ببینید شما الان وقتی یک شناسنامه‌ای می‌خواهد صادر شود یک شناسنامه فیزیک و می‌خواهد در دسترس قرار بگیرد از پایگاه اطلاعات هویتی سازمان ثبت احوال اطلاعات فراخوان می‌شود و در آن شناسنامه چاپ می‌شود و به متقاضی داده می‌شود این کار را ما دقیقاً در مورد شناسنامه الکترونیک این شناسنامه الکترونیک تمام مشخصات قانونی شناسنامه را دارد، چون در قانون برای محتویات و مندرجات شناسنامه مطالبی آورده شده که باید وجود داشته باشد ما این را در قالب یک تصویر حالا به عنوان یک تصویر برای فرد ارسال می‌کنیم این فرد دیگر هرجا بخواهد این شناسنامه را ارائه بدهد می‌تواند این تصویر را ارسال کند یعنی نیازی به چاپ هم ندارد.

سوال: یعنی مثل پی دی اف هست؟

کارگر: شبیه پی دی اف است ولی از پی دی اف موارد امنیتی بیشتری دارد که قابل خدشه نباشد همین الان هم شما خیلی جا‌ها می‌خواهید مدارکتان را ارسال کنید تصویر را می‌گیرید و ارسال می‌کنید، این به راحتی ارسال می‌شود ما یک سامانه‌ای را درست کرده‌ایم در طول دو سه سال اخیر تحت عنوان سامانه سهیم سامانه هویت یکتای ملی ایرانیان خلاصه سهیم در این سامانه سهیم مرجع ارائه خدمات ما است در سامانه سهیم ما تقریبا ۲۵ خدمت الکترونیک داریم.

سوال: یعنی هدی و اینها زیر نظر این هستند؟

کارگر: هدی سامانه احراز هویت ما است ورود به سامانه سهیم با هدی انجام می‌شود یعنی احراز هویت می‌شود.

سوال: یعنی سامانه مادر می‌شود هدی؟

کارگر: سامانه احراز هویت می‌شود هدی سامانه سهیم می‌شود درگاه ارائه خدمات الکترونیک ما در سامانه صحیح ما بیش از ۲۵ خدمت الکترونیک گذاشتیم کار دیگری که در سامانه سهیم انجام دادیم این است که اطلاعات خانواده را آنجا گذاشته‌ایم یعنی اگر سرکار عالی ورود کنید به سامانه صحیح اطلاعات خودتان پدر و مادر، همسر، فرزند، نشانی با عکس یعنی اگر کارت ملی اقدام کرده باشید با عکس آنجا ملاحظه می‌کنید و اگر نیاز به ویرایش داشته باشد این امکان هم ایجاد کرده‌ایم که ویرایش شود آنجا هم خدمات را می‌توانید دریافت کنید.

سوال: برای حفظ امنیتش چه کار کردید؟

کارگر: همین سامانه هدی را که به عنوان احراز هویت امن ما است یعنی این حتماً باید از طریق هدی احراز هویت بشود تا بتواند برود داخل سهیم مگر اینکه فرد اطلاعات خودش را در اختیار کسی گذاشته باشد.

سوال: بعد برای همه ما‌ها قابل دسترس است؟

کارگر: برای همه قابل دسترسی است.

سوال: می‌رویم یک نام کاربری و رمز عبور می‌گیریم و وارد می‌شویم؟

کارگر: دقیقاً، یعنی قابل دسترس برای همه است ما سامانه سهیم را هم سامانه تعاملی خودمان گذاشته‌ایم با هموطنانمان به نوعی خدماتی که می‌خواهیم ارائه بدهیم را از طریق سامانه سهیم می‌دهیم یعنی اگر ما می‌خواهیم شناسنامه الکترونیک بدهیم شناسنامه الکترونیک را ارسال می‌کنیم در سامانه سهیم برای فرد فرد می‌تواند از طریق این سامانه شناسنامه الکترونیک خودش را ببیند و استفاده کند به راحتی دیگه از گم شدن و آسیب دیدن و … و ذالک جلوگیری می‌شود و همیشه هم همراه شما است.

سوال: آقای دکتر یکی از حالا شاید نکات منفی که در مورد شناسنامه وجود داشت این کهنه بودن شناسنامه‌ها بود که هر کدام از ما‌ها رفتیم حالا یک سری از مردم رفتند و شناسنامه را با یک مشقتی هم در یک دوره‌ای نو کردند و گرفتند اون‌هایی که شناسنامه‌هایشان کهنه است دیگه اقدام نکنند؟

کارگر: من می‌خواهم همین جا این را بگویم ببینید ما شناسنامه الکترونیک را با نوزاد می‌خواهیم شروع کنیم هنوز ما به مرحله اجرا رسیدیم، چون یک سری مجوزاتی حالا من توضیح می‌دهم که چرا می‌خواهیم با نوزاد شروع کنیم ما می‌خواهیم کارت ملی نوزاد را هم صادر کنیم حالا این کارت ملی هم در ادامه می‌خواستم من توضیح بدهم که در این یک سال با مطالعاتی هم در مورد کارت ملی کردیم که حتی مجوزهایش هم دارد مراحلش را طی می‌کند که با توجه به فناوری‌های جدید شاید دیگر ما کارت ملی را هم تغییراتی بتوانیم بدهیم مثلاً از لحاظ جنس.

سوال: آقای دکتر همین جا بحث شیرین کارت ملی را شما مطرح کردید بگذارید من ورود کنم این تغییرش دوباره مثل صف‌های طولانی که مردم ماه‌ها منتظر بودند و هرجا می‌خواستند بروند خدمات بگیرند یک برگه را باید نشان می‌دادند واقعاً گرفتار بودند مردم و الان هم بعضی‌ها هنوز در صف هستند؟

کارگر: ببینید کارت ملی که در حال حاضر تقدیم مردم می‌کنیم انتهای خط سازمان ثبت احوال است بر اساس آیین نامه و قوانینی که وجود دارد چاپخانه دولتی ایران که تحت نظر وزارت اقتصاد است باید بدنه کارت را تهیه کند وزارت اطلاعات باید تراشه‌گذاری کند این می‌آید سازمان ثبت احوال و سازمان ثبت احوال شخصی‌سازی می‌کند یعنی اطلاعات هویتی را روی آن بارگذاری می‌کند.

سوال: ولی ما همه آن میزانی را که در صف وایستادیم را از چشم ثبت احوال می‌بینیم؟

کارگر: دقیقاً کاملا هم مردم حق دارند، چون ما با مردم عزیزمان در ارتباط هستیم ما در ثبت احوال توانایی صدور در حال حاضر همین کارت‌های ملی توانایی صدور کارت بین ۲ میلیون تا دو میلیون و ۲۰۰ هزار کارت به صورت ماهانه داریم، یعنی بعضی موقع‌ها ظرفیتش از تعداد درخواست‌های ماهانه بیشتر خواهد بود یعنی اگر این کارت‌ها به دست ما برسد راحت به دست مردم می‌رسانیم یعنی ما برنامه‌مان این بود که اگر این کارت‌ها به موقع برسد فاصله بین ثبت نام تا صدور کارت ۲۰ روز بیشتر نباشد ولی به خاطر سال‌های گذشته که یک صفی ایجاد شده و برای گذر از این صف نیاز به اعتبارات جدید است و این دستگاه‌هایی که می‌خواهند بروند بدنه را تهیه کنند تراشه گذاری بکنند باید اعتبارات به آنها برسد که به دست ما هم در نهایت آن بدنه کارت با تراشه دریافت می‌شود.

سوال: فقط امیدوارم آقای دکتر این چرخه زودتر کامل شود، چون به هر حال من باز هم تاکید می‌کنم مردم فکر می‌کنند که ثبت احوال در این زمینه مشکل دارد ولی این یک چرخه و یک فرایند است که آخرین مرحله‌اش ثبت احوال است و یک بودجه می‌خواهد یک فرایند اداری در بسیاری از سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها دارد و واقعا مردم مدت زیادی را در صف می‌ایستند که واقعاً نباید بایستند؟

ادامه دارد